Lịch sử - Văn hóa hình thành xã Chiềng Đen
Lịch sử
khẳng định cách đây hàng nghìn năm, thủ lĩnh bộ lạc Văn Lang đứng lên thống
nhất 15 bộ lạc người Việt lập nên Nhà nước Văn Lang, xưng vua lấy biệt hiệu là
Hùng Vương, Địa bàn Chiềng Đen lúc đó thuộc bộ Tân Hưng.
Đến triều
nhà Trần (thế kỳ XIII) bộ máy hành chính được kiện toàn từ Trung ương đến địa
phương, Chiềng Đen ngày ngay thuộc đất châu Gia Hưng, trấn Thiên Hưng. Sang
thời Lê (thế kỷ XV) theo “Dư địa chí” của Nguyễn Trái, phủ Gia Hưng lúc ấy có
một huyện là Thanh Xuyên và 5 châu gồm: Châu Mai, Châu Mộc, Châu Việt (nay là
Yên Châu), châu Thuận, châu Phù Hoa (nay là Yên Châu). Vùng đất Chiềng Đen
thuộc châu Thuận, phủ Gia Hưng, xứ Hưng Hóa (Hưng Hóa Từ tuyên).
Theo sách
“Hưng Hóa phong thổ lục” của Hoàng Bình Chính, đầu đời Lê Cảnh Hưng, khoảng năm
1967 – 1782, châu Thuận vì quá rộng nên cắt đặt thêm 3 châu là Mường La, Mai
Sơn, Tuần Giáo. Địa bàn Chiềng Đen thuộc châu Mường La.
Ngày 24/5/1886,
pháp thành lập châu Sơn La thuộc phủ Gia Hưng, tỉnh Hưng Hóa. Sau đó, pháp chia vùng thượng du Bắc bộ thành
4 đạo quân binh, cai trị theo chế độ quân quản thì tỉnh Sơn La thuộc đạo quân
binh 4. Ngày 27/2/1892, Pháp thành lập tiểu quân khu Vạn Bú (gồm 2 phủ và 8
châu). Đến 10/10/1895, thành lập Vạn Bú, ngày 23/8/1904 đổi tỉnh Vạn Bú thành tỉnh Sơn La.
Trước năm 1975, xã Chiềng Đen
gồm các bản Nam, Phiêng Nghè, Bôm Nam, Bản Giáng,thuộc xổng Hua Luông và các
bản Tam, bản Pảng, Tò Lọ, Lốm Tòng thuộc xổng Peng. Hai xổng Hua Luông, xổng
Peng thuộc châu Mường La, tỉnh Sơn La.
Cách mạng
Tháng Tám năm 1945 thành công, xã Chiềng Đen thuộc xã Chiềng Xôm. Từ Năm 1954, thực hiện chủ
trương của cấp trên, xã Chiềng Xôm được chia tách thành 4 xã, trong đó có xã
Chiềng Đen và xã Chiềng Cang. Xã Chiềng Đen có 4 bản: Bản Tam, Bản Pảng, Bản Tò
Lọ, Bản Lốm Tòng. Xã Chiềng Cang gồm 4 bản: Bản Nam, Bản Phiêng Nghè, Bản Bôm
Nam, Bản Giáng.
Kháng chiến chống pháp thắng
lợi, ngày 29/4/1955, tỉnh Sơn La giải thể, các châu trực thuộc nằm quản lý trực
tiếp của khu tự trị Thái mèo (sau đổi tên thành khu tự trị Tây Bắc) mới được
thành lập. Năm 1961, theo Quyết định số 85/QĐ/TC của Ủy ban hành chính khu tự
trị Thái mèo về việc hợp nhất các xã thuộc châu Mường La, hai xã Chiềng Cang và
xã Chiềng Đen hợp nhất làm 1 xã , lấy
tên là Chiềng Đen.
Ngày 24/12/1962, tỉnh Sơn La
được tái lập gồm 7 huyện: Thuận Châu, Quỳnh Nhai, Mường La, Mai Sơn, Sông Mã,
Yên Châu, Mộc Châu và Thị xã Sơn La. Xã Chiềng Đen thuộc huyện Mường La.
Tháng 3/1979, để tạo điều kiện
mở rộng địa giới hành chính và phát triển thị xã Sơn La, xã Chiềng Đen tách từ
huyện Mường La sắp nhập vào thị xã Sơn La. Xã Chiềng Đen ổn định và quản lý
hành chính, từ đó có 14 bản:
1.Bản
Lốm Tòng
|
8.
Bản Nong Bay
|
2.
Chiềng Xét
|
9.
Bản Phiêng Tam
|
3.Bản
Pảng
|
10.
Bản Phiêng Niệu
|
4.Bản
Tò Lọ
|
11.
Bản Nam
|
5.
Bản Tam
|
12.
Bản Phiêng Nghè
|
6.
Bản Quỳnh Tam
|
13.
Bản Bôm Nam
|
7.
Bản Quỳnh Phố
|
14.
Bản Giáng
|
Đến tháng 7/2019, sắp nhập 14
bản với nhau còn 11 bản bản:
1.Bản
Tòng Xét
|
7.
Bản Phiêng Tam
|
2.Bản
Pảng
|
8.
Bản Nam Niệu
|
3.Bản
Nong Lọ
|
9.
Bản Phiêng Nghè
|
4.Bản
Quỳnh Tam
|
10.
Bản Bôm Nam
|
5.
Bản Tam
|
11.
Bản Giáng
|
6.
Bản Quỳnh Phố
|
|