Kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Hoàng Văn Thụ - Lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam (04/11/1909 - 04/11/2019)
Đồng chí Hoàng Văn Thụ (Ảnh tư liệu).
I. KHÁI
LƯỢC THÂN THẾ, CUỘC ĐỜI HOẠT ĐỘNG CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG CHÍ HOÀNG VĂN THỤ
Đồng chí Hoàng Văn Thụ, sinh
ngày 04/11/1909 trong một gia đình có truyền thống yêu nước, lao động cần cù và
hiếu học tại thôn Phạc Lạn, tổng Nhân Lý, châu Văn Uyên, nay là thôn Nhân Hòa,
xã Hoàng Văn Thụ, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn. Tuổi thiếu niên, được học
tại Trường Tiểu học Pháp - Việt ở thị xã Lạng Sơn. Trong thời
gian học được chứng kiến nhiều biến động mới của phong trào yêu nước diễn ra
sôi nổi khắp cả nước, đặc biệt là cuộc đấu tranh của thanh niên, học sinh đòi
thả nhà yêu nước Phan Bội Châu (1925), để tang nhà yêu nước Phan Chu Trinh
(1926) đã thôi thúc Hoàng Văn Thụ cùng nhóm học sinh yêu
nước trong Trường Tiểu học Pháp - Việt tìm hiểu, nghiên cứu tài
liệu tuyên truyền của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên; rồi sau đó
tham gia rải truyền đơn ở thị xã Lạng Sơn.
Tháng Giêng năm 1928, Hoàng
Văn Thụ và Lương Văn Tri từ Đồng Đăng (Lạng Sơn) sang Trung Quốc, bắt liên lạc
với ông Bùi Ngọc Thành, đại diện của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên hoạt
động ở khu vực Long Châu - Nam Ninh, Trung Quốc. Với bí danh là Lôi Minh Hạ,
Hoàng Văn Thụ vừa làm công việc của một người thợ cơ khí, vừa thâm nhập tuyên
truyền gây dựng các cơ sở quần chúng bí mật giúp đỡ cách mạng Việt Nam. Cuối
năm 1928, Hoàng Văn Thụ được kết nạp vào tổ chức Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.
Đầu năm 1929, được giới thiệu
vào làm việc ở “Tu giới sở”, thông qua hoạt động thực tiễn, Đồng chí đã gây
dựng được một số cơ sở hoạt động bí mật ở Long Châu và sau đó được kết nạp vào
Đông Dương Cộng sản Đảng. Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3/2/1930),
đồng chí Hoàng Văn Thụ được Chi bộ Đảng phân công phụ trách để phát triển phong
trào cách mạng ở tỉnh Lạng Sơn.
Sau cao trào Xô Viết - Nghệ
Tĩnh (1930-1931), thực dân Pháp ra sức đàn áp phong trào cách mạng Việt Nam,
Đồng chí được cấp trên giao nhiệm vụ tiếp tục chỉ đạo phát triển mở rộng phong
trào quần chúng cách mạng ở Lạng Sơn. Đến đầu năm 1934, thay mặt Trung ương
Đảng đồng chí Lê Hồng Phong tuyên bố thành lập Ban cán sự Đảng tỉnh Lạng Sơn và
phân công đồng chí Hoàng Văn Thụ trực tiếp phụ trách.
Giữa năm 1938, Đồng chí được
Xứ ủy Bắc Kỳ phân công tăng cường chỉ đạo phong trào cách mạng ở các tỉnh Thái
Nguyên, Vĩnh Yên, Hải Dương.
Ngày 8/9/1939, Hội nghị Xứ ủy
Bắc Kỳ mở rộng do Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ triệu tập họp tại làng
Vạn Phúc (Hà Đông) bàn chủ trương chỉ đạo phong trào cách mạng trong giai đoạn
mới. Tại Hội nghị này, Trung ương Đảng đã cử đồng chí Hoàng Văn Thụ làm Bí thư
Xứ ủy Bắc Kỳ.
Đầu năm 1940, Hội nghị Xứ uỷ
Bắc Kỳ tiến hành họp tại làng Vạn Phúc (Hà Đông). Hội nghị chủ trương hoạt động
bí mật để giữ vững cơ sở Đảng và cơ sở quần chúng; đồng thời đẩy mạnh tập
hợp lực lượng trong Mặt trận Dân tộc Phản đế, chuẩn bị mọi điều kiện để
chuyển sang giai đoạn đấu tranh mới khi tình thế chuyển biến. Hội nghị đã tiến
hành bầu kiện toàn Ban Lãnh đạo Xứ uỷ, đồng chí Hoàng Văn Thụ được bầu làm
Bí thư Xứ uỷ Bắc Kỳ.
Tháng 11 năm 1940, tại Hội
nghị Trung ương lần thứ 7 diễn ra tại làng Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh, Đồng
chí Hoàng Văn Thụ cùng với đồng chí Trường
Chinh và đồng chí Hoàng Quốc Việt được bầu là Ủy viên Ban Chấp hành Trung
ương Đảng (khoá I). Tại Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (tháng
5/1941), đồng chí Hoàng Văn Thụ được bầu vào Ban Thường vụ Trung ương Đảng, đặc
trách công tác công vận và binh vận của Đảng.
Ngày 25/8/1943, Đồng chí bị
mật thám Pháp bắt tại ngõ Nam Diệm, khu Tám Mái (Hà Nội). Mặc dù bị tra tấn cực
hình, đồng chí Hoàng Văn Thụ vẫn vững vàng trong tư thế hiên ngang của người
chiến sĩ cộng sản trung thành với Đảng, với đồng bào, đồng chí. Không khuất
phục được ý chí kiên cường của người chiến sĩ cộng sản, rạng sáng ngày
24/5/1944, kẻ thù đã xử bắn Đồng chí tại Tương Mai (Hà Nội), trong niềm đau
thương vô hạn của đồng bào, đồng chí.
II. NHỮNG
CỐNG HIẾN TO LỚN CỦA ĐỒNG CHÍ HOÀNG VĂN THỤ ĐỐI VỚI SỰ NGHIỆP CÁCH
MẠNG CỦA ĐẢNG VÀ ĐẤT NƯỚC
1.
Tham gia gây dựng, củng cố phong trào cách mạng Việt Nam
Năm 1928, 1929 trong thời
gian hoạt động ở Long Châu, Nam Ninh, (Quảng Tây, Trung Quốc), đồng
chí Hoàng Văn Thụ làm thợ cơ khí của “Xưởng cơ khí Nam
Hưng”, sau đó làm việc tại cơ sở công binh xưởng Quốc dân
Đảng ở Long Châu. Tại đây, Đồng chí đã gây dựng được một số cơ sở hoạt động bí
mật, trong đó cơ sở liên lạc thường xuyên là nhà ông Nông Nhân
Bảo ở phố Bát Bảo, thị trấn Long Châu (Trung Quốc). Đây là cơ sở rất thuận
lợi cho cán bộ cách mạng Việt Nam hoạt động ở khu vực Long Châu - Nam Ninh.
Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản
Việt Nam ra đời. Được sự chỉ đạo trực tiếp của Trung ương, Chi bộ Hải
ngoại Long Châu (Trung Quốc) được thành lập và chỉ đạo phong trào cách
mạng vùng núi biên giới Việt - Trung, gồm các đồng chí: Hoàng Đình Giong, Hoàng
Văn Thụ, Lương Văn Tri, Hoàng Hồng Việt... do đồng chí Hoàng Đình Giong làm Bí
thư. Đồng chí Hoàng Văn Thụ được phân công phụ trách, cùng đồng chí Lương Văn
Tri chỉ đạo xây dựng, phát triển phong trào cách mạng tỉnh Lạng Sơn. Giữa năm
1930, Đồng chí đã chỉ đạo gây dựng được 03 tổ chức quần chúng trung kiên
tại Lũng Nghịu, lan rộng tới các xóm Khưa Đa, Ma Mèo, Tà Lài thuộc xã Tân Yên,
châu Văn Uyên (nay là huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn). Tại hang “Áng Cúm”
trên dãy núi Khưa Đa, Ma Mèo, Đồng chí đã tổ chức in tài liệu tuyên truyền
giác ngộ quần chúng yêu nước.
Sau cao trào
Xô Viết - Nghệ Tĩnh (1930 - 1931), đồng chí Hoàng Văn Thụ
được tham gia lớp bồi dưỡng lý luận cách mạng tại Long Châu,
Trung Quốc và sau đó được đồng chí Lê Hồng Phong giao nhiệm vụ tiếp tục
chỉ đạo phát triển mở rộng phong trào quần chúng cách mạng ở Lạng Sơn. Từ cuối
năm 1932 đến đầu năm 1933, bằng sự hoạt động tích cực của mình, đồng chí Hoàng
Văn Thụ đã trực tiếp chỉ đạo các tổ chức quần chúng trung kiên ở Khưa Lếch
(Trung Quốc) và Khưa Đa, Ma Mèo, Tài Lài, xã Tân Yên (Văn Uyên, Lạng
Sơn) và tổ chức rải truyền đơn ở nhiều nơi, làm cho kẻ thù hoang
mang lo sợ; tạo đà cho phong trào quần chúng cách mạng tiếp tục được phát
triển mạnh mẽ ở nhiều nơi.
Giữa năm 1933, đồng chí Hoàng
Văn Thụ tới gây dựng, chỉ đạo phong trào cách mạng tại xã Thuỵ Hùng
(Văn Uyên). Tại đây Đồng chí đã tổ chức kết nạp đảng viên, thành lập
Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn và trực
tiếp làm Bí thư. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí Hoàng Văn Thụ và các đảng
viên chi bộ, đến cuối năm 1933, phong trào cách mạng không ngừng phát triển
rộng khắp ở Văn Uyên.
Từ cuối năm 1934 đến đầu năm
1935, thực dân Pháp tăng cường khủng bố khốc liệt những chiến sĩ cộng sản và
quần chúng trung kiên. Phong trào cách mạng ở Văn Uyên tạm thời lắng
xuống, song đã lôi cuốn quần chúng tích cực ở Thất Khê (nay là thị trấn
Thất Khê, huyện Tràng Định), Bắc Sơn tìm đến với tổ chức cách mạng. Đồng chí
Hoàng Văn Thụ đã trực tiếp tuyên truyền, giác ngộ và đưa nhiều quần chúng trung
kiên từ Văn Uyên, Thất Khê sang dự các lớp huấn luyện cách mạng bí mật ở Lũng
Nghịu - Long Châu. Các lớp huấn luyện này đã góp phần đào tạo đội ngũ cán bộ
cho việc gây dựng, củng cố phong trào cách mạng của tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Cao
Bằng.
Cũng khoảng thời gian này, tại
địa bàn Văn Uyên, hệ thống các trạm liên lạc bí mật cũng được khôi phục, củng
cố ở các xã Tân Yên, Thuỵ Hùng và Phú Xá. Các trạm liên lạc bí mật đã góp phần
tích cực vào việc đưa, đón, bảo vệ an toàn, thuận lợi cho một số đại biểu ở
trong nước đi dự Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức từ ngày 27/3
đến ngày 31/3/1935 tại Ma Cao (Trung Quốc).
Tháng 9/1936, đồng chí
Hoàng Văn Thụ đến thôn Mỏ Tát, xã Vũ Lăng (Bắc Sơn) tổ
chức kết nạp đảng viên và thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản
đầu tiên ở Bắc Sơn. Từ năm 1936 - 1939, chi bộ Đảng ở Bắc Sơn và các
tổ chức quần chúng trung kiên ở Thất Khê đã tổ chức được nhiều cuộc đấu
tranh, lôi cuốn đông đảo quần chúng tham gia, tạo sức lan
toả mạnh mẽ nhiều nơi trong tỉnh, làm cho chính quyền thực dân,
phong kiến nhiều phen khốn đốn.
Đầu năm 1937, đồng chí
Hoàng Văn Thụ tới Thông Nông (Cao Bằng) chỉ đạo vận động, tổ chức quần chúng
đấu tranh công khai hợp pháp và nửa hợp pháp, đồng thời trực tiếp chỉ đạo mở
một số lớp huấn luyện cán bộ ngắn ngày làm nòng cốt cho phong trào cách mạng ở
Cao Bằng. Song song với việc tăng cường chỉ đạo phong trào cách mạng ở Thông
Nông (Cao Bằng), ngày 11/4/1938, Đồng chí đã tới xã Phi Mỹ (nay là xã
Tri Phương), huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn kết nạp đảng viên, tuyên bố
thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Tràng Định. Sự ra đời của chi bộ
Đảng Cộng sản ở Bắc Sơn và Tràng Định đánh dấu bước trưởng thành vững chắc của
phong trào cách mạng Lạng Sơn trong nhiều năm do đồng chí Hoàng Văn Thụ dày
công xây dựng và phát triển.
Trước yêu cầu của tình
hình, nhiệm vụ trong giai đoạn mới và thực hiện sự phân công
của Xứ uỷ Bắc Kỳ. Từ giữa năm 1938, đồng chí Hoàng Văn Thụ chỉ đạo củng cố
phong trào cách mạng ở các tỉnh Thái Nguyên, Vĩnh Yên và Hải Dương. Đầu
tháng 8/1938, sau gần 2 tháng củng cố phong trào đấu tranh của công nhân mỏ
than Phấn Mễ (Thái Nguyên), đồng chí Hoàng Văn Thụ về Thanh Hà (Hải
Dương) để củng cố nhóm “Thanh niên dân chủ” và phong
trào cách mạng sau thời gian bị khủng bố khốc liệt. Cuối tháng
8/1938, đồng chí Hoàng Văn Thụ thay mặt Xứ uỷ Bắc Kỳ về làng Vũ Di, huyện Vĩnh
Tường tổ chức kết nạp các quần chúng trung kiên vào Đảng, tuyên bố thành lập
chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Vĩnh Yên.
Thực hiện chủ trương của Xứ uỷ
về việc củng cố và tăng cường phong trào đấu tranh của công nhân mỏ Quảng
Ninh. Tháng 9/1939, với bí danh là Vân, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã tới
mỏ than Hà Lầm. Trong vai người thợ đùn máng than, anh Vân đã lăn lộn với cuộc
sống lao động cực nhọc của người công nhân, chắp nối, củng cố các cơ sở trung
kiên, động viên, khích lệ, xây dựng và bồi đắp niềm tin đấu
tranh cho công nhân mỏ. Những ngày ở mỏ than Hà Lầm không
lâu, nhưng hình ảnh anh Vân - người cán bộ tận tuỵ vì phong
trào đã để lại cho công nhân mỏ than Hà Lầm một tình cảm cách mạng sâu sắc.
Cùng với việc chỉ đạo phong
trào cách mạng của nhiều tỉnh, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã dành thời gian chỉ đạo
củng cố Thành uỷ Hà Nội sau nhiều lần tan vỡ do bị kẻ thù khủng bố. Với sự
chỉ đạo tích cực của Đồng chí, đến cuối năm 1939, Thành uỷ Hà Nội đã từng
bước được phục hồi, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Trung ương Đảng
và Xứ uỷ Bắc Kỳ.
Trong suốt chặng đường hoạt
động cách mạng, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã có nhiều đóng góp tích cực vào việc
xây dựng, phát triển Đảng bộ các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng và Thái Nguyên, củng
cố được nhiều cơ sở Đảng ở Hà Nội và các tỉnh Hà Đông, Vĩnh Yên, Quảng Ninh và
Hải Dương... Sự phát triển vững chắc của các cơ sở Đảng ở các tỉnh đã đóng vai
trò nòng cốt cho việc mở rộng phát triển phong trào cách mạng trên một địa bàn
rộng lớn. Hoạt động của Đồng chí Hoàng Văn Thụ trên nhiều địa
bàn, nhiều công việc khác nhau đã thể hiện quan điểm cách mạng toàn diện
của một cán bộ lãnh đạo có tầm nhìn xa, hiểu rộng.
2. Nhà
lãnh đạo tận tụy vì nhiệm vụ, luôn chăm lo tới cơ sở và phong trào cách mạng
Trên cương vị Bí thư Xứ
uỷ Bắc Kỳ, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã đề nghị Xứ uỷ lập tờ báo “Giải
phóng” làm cơ quan tuyên truyền của Xứ uỷ. Đảm nhận vai trò chủ
bút, Đồng chí thường xuyên viết nhiều bài tuyên truyền chủ trương đấu
tranh của Đảng, của Xứ uỷ Bắc Kỳ với bí danh là Lý.
Giữa năm 1940, hoảng sợ trước
sự lớn mạnh của phong trào cách mạng do Đảng ta lãnh đạo, thực dân Pháp liên
tục tăng cường lùng sục, vây ráp, truy bắt cán bộ cách mạng ở khắp nơi. Trước
sự khủng bố gắt gao của thực dân Pháp, cơ quan Xứ uỷ Bắc Kỳ đã phải di chuyển
đến nhiều địa điểm bí mật. Những ngày tháng gian khổ, hoạt động gần gũi
với các cơ sở quần chúng cách mạng trung kiên, hình ảnh anh Lý - người Bí thư
Xứ uỷ tận tâm với nhiệm vụ, luôn chăm lo tới cơ sở và phong trào cách
mạng đã để lại cho cán bộ, quần chúng những tình cảm trân trọng, quý
mến như đối với người anh em ruột thịt trong gia đình.
Ngay khi cuộc khởi nghĩa Bắc
Sơn bùng nổ ngày 27/9/1940, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã tổ
chức họp bàn với Ban Thường vụ Xứ uỷ, đề ra chủ trương: Duy trì Đội du
kích Bắc Sơn để làm nòng cốt xây dựng lực lượng vũ trang và căn cứ địa cách mạng
sau này. Thống nhất với đề nghị của Xứ uỷ Bắc Kỳ, Hội nghị Trung ương Đảng lần
thứ 7 (họp từ ngày 6 đến 9/11/1940 tại Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh) đã đề
ra chủ trương quyết định phát triển hình thức đấu tranh vũ trang,
giao đồng chí Hoàng Văn Thụ trực tiếp chỉ đạo thành lập căn cứ địa
Bắc Sơn - Võ Nhai.
Cuối tháng 12/1940, đồng chí
Hoàng Văn Thụ được Ban Thường vụ Trung ương Đảng giao nhiệm vụ quan trọng đi
Tĩnh Tây (Trung Quốc) gặp Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bàn việc tổ chức
thống nhất lực lượng cách mạng trong và ngoài nước; đồng thời, xin chỉ thị
của Người về việc chuẩn bị tổ chức Hội nghị Trung ương lần thứ 8. Sau khi nhận
chỉ thị của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, Đồng chí đã liên lạc với Tỉnh uỷ
Cao Bằng, chuẩn bị địa điểm tổ chức hội nghị.
Cuối tháng 2/1941, trên đường
đi dự Hội nghị Trung ương lần thứ 8 tại Pác Bó (Cao Bằng), đồng chí Hoàng Văn
Thụ và các đồng chí lãnh đạo Trung ương đã làm việc với Ban chỉ huy Đội du kích
Bắc Sơn tại Khuổi Nọi, Vũ Lễ (Bắc Sơn) và thông báo chủ trương của Đảng về việc
phát triển Đội du kích Bắc Sơn làm nòng cốt cho phát triển lực lượng vũ trang
cách mạng.
Sau Hội nghị Trung ương lần
thứ 8 (họp tại Pắc Bó, Cao Bằng từ ngày 10 đến 19/5/1941), thay mặt Ban Thường
vụ Trung ương Đảng, đồng chí Hoàng Văn Thụ dự hội nghị Xứ uỷ Bắc
kỳ họp tại làng Đông Lĩnh (Thanh Ba, Phú Thọ) và có nhiều ý kiến chỉ đạo công
tác củng cố, phát triển Đảng, đẩy mạnh phát triển phong trào quần chúng cách
mạng. Từ cuối năm 1941, đồng chí Hoàng Văn Thụ tập trung chỉ đạo phát
triển các cơ sở quần chúng cách mạng trong công nhân, công chức, binh sĩ, cảm
hoá, lôi cuốn được nhiều người thuộc các tầng lớp khác nhau ủng hộ cách mạng,
góp phần xây dựng nhiều cơ sở quần chúng ở những địa bàn quan trọng, như: Hà
Nội, Hà Đông, Hải Phòng, Vĩnh Yên, làm hậu thuẫn vững chắc cho cuộc nổi dậy khởi
nghĩa giành chính quyền năm 1945.
Với tư chất của một cán bộ
lãnh đạo năng động, sáng tạo, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã có những đóng góp quan
trọng vào đường lối lãnh đạo của Đảng. Đồng chí đã có công lớn
trong việc đề xuất sáng lập báo “Giải phóng”, tham gia chỉ đạo hoạt động tuyên
truyền của báo “Cờ giải phóng” và “Tạp chí Cộng sản”. Những bài viết, dịch
của Đồng chí về lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, về phong trào cộng sản,
công nhân quốc tế đã góp phần phổ biến, giác ngộ tinh thần cách mạng vô sản cho
đông đảo cán bộ, đảng viên và quần chúng cách mạng. Phương pháp, nguyên tắc
hoạt động bí mật đầy hiệu quả do Đồng chí xây dựng, đã giúp cho Đảng ta có
được nhiều bài học kinh nghiệm bổ ích trong quá trình vận động, tổ chức phong
trào quần chúng rộng khắp trong cả nước.
Ngoài ra, những hoạt động của
đồng chí Hoàng Văn Thụ trên cương vị là Uỷ viên Ban Thường vụ Trung ương Đảng
đặc trách công tác công vận và binh vận của Đảng đã góp phần thức tỉnh và lôi
cuốn được nhiều binh lính, sĩ quan yêu nước người Việt Nam trong quân đội Pháp
ở thuộc địa, tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, tiến tới
giành chính quyền Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công.
3.
Người chiến sĩ cộng sản kiên trung, bất khuất
Giữa lúc phong trào cách mạng
nước ta đang trên đà phát triển mạnh mẽ, ngày 25/8/1943, đồng chí Hoàng Văn Thụ
bị mật thám Pháp bắt tại ngõ Nam Diệm, khu Tám Mái (Hà Nội). Biết là cán bộ cao
cấp của Đảng, Phủ Toàn quyền Đông Dương đã ra lệnh cho Sở mật thám
Bắc Kỳ bằng mọi cách bắt đồng chí Hoàng Văn Thụ khai ra cơ quan
lãnh đạo Trung ương của Đảng. Chúng đã dùng nhiều thủ đoạn xảo quyệt, dã
man, từ mua chuộc, dụ dỗ đến tra tấn cực hình. Song vẫn không khuất phục được ý
chí, tinh thần cách mạng của người chiến sĩ cộng sản Hoàng Văn Thụ. Trong
cơn đau thể xác do kẻ thù tra tấn, Đồng chí vẫn kiên cường bảo vệ Đảng, bảo
vệ đồng chí, động viên mọi người nhớ đặt lợi ích của Đảng, của Tổ quốc lên
trên lợi ích cá nhân.
Bất lực trước ý chí kiên cường
của người chiến sĩ cộng sản Hoàng Văn Thụ, ngày 21/12/1943, thực dân Pháp
cho mở cái gọi là “Toà án đại hình” để xử tội đối với đồng chí. Tại phiên toà,
chúng còn cho một số anh em tù chính trị của ta tới dự, hòng gây áp lực đánh
vào tinh thần của các đồng chí của ta đang bị giam cầm tại nhà tù Hoả Lò, Hà
Nội. Nêu cao tinh thần tiến công cách mạng, Đồng chí đã dùng phiên tòa làm
nơi luận tội kẻ thù, tuyên truyền đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của
Đảng, kêu gọi các đồng chí của mình nuôi dưỡng tinh thần đấu tranh bền bỉ, tiêu
diệt đế quốc, giải phóng đất nước.
Với ý chí kiên cường và tâm
hồn lạc quan của một người cộng sản, ngay trong những ngày trước khi lĩnh án tử
hình, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã làm những vần thơ đầy dũng khí cách mạng nhắn
nhủ lại đồng chí, đồng bào của mình:
“Việc nước xưa nay có bại thành
Miễn sao giữ trọn được thanh
danh
Phục thù chí lớn không hề nản
Ngọc nát còn hơn giữ ngói
lành.
Thân dẫu lao tù lâm cảnh hiểm
Chí còn theo dõi buổi tung
hoành
Bạn hỡi xa gần hăng chiến đấu
Trước, sau xin giữ tấm lòng
thành”.
Rạng sáng ngày
24/5/1944, đồng chí Hoàng Văn Thụ đã hy sinh anh dũng tại trường bắn
Tương Mai (Hà Nội). Trước mặt kẻ thù, Đồng chí đã nói những lời đanh thép:
“Trong
cuộc đấu tranh sinh tử giữa chúng tôi, những người mất nước và các ông những kẻ
cướp nước, sự hy sinh của những người như tôi là lẽ dĩ nhiên, chỉ biết rằng
cuối cùng chúng tôi sẽ thắng”. Trong giờ phút vĩnh
biệt đồng bào, đồng chí của mình, Đồng chí đã nêu cao khí phách của
người chiến sĩ cộng sản, hiên ngang trước quân thù, hô vang:
- Đảng Cộng sản Đông Dương
muôn năm!
- Việt Nam độc lập muôn năm!
Mười lăm năm sau, vào tháng
5/1959, trong bài “Viếng mộ anh Hoàng Văn Thụ”,
đồng chí Trường Chinh viết về đồng chí Hoàng Văn Thụ là “Người
cộng sản anh hùng - Đã cảm tử cho Đảng quyết sinh”.
Đồng chí Hoàng Văn Thụ đã
hy sinh anh dũng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta,
trong niềm tiếc thương vô hạn của đồng bào, đồng chí. Tuổi thanh xuân
và cuộc đời đấu tranh cách mạng sôi nổi, đầy nhiệt huyết của người chiến sĩ
cộng sản Hoàng Văn Thụ đã trở thành bài ca cách mạng vang mãi cho các
thế hệ cách mạng Việt Nam trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc, thống
nhất đất nước.
III.
NHỮNG BÀI HỌC QUÝ BÁU TỪ CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG CHÍ HOÀNG VĂN
THỤ
- Tinh
thần yêu nước, giác ngộ lý tưởng cộng sản và kiên định lập trường giai cấp công
nhân
Ngay từ khi chưa giác ngộ chủ
nghĩa Mác - Lênin, với lập trường của người yêu nước, đồng chí Hoàng Văn
Thụ đã hiểu rõ nỗi khổ của giai cấp công nhân và nhân dân lao động,
sớm tham gia hưởng ứng các cuộc vận động do tổ chức Hội Việt Nam Cách
mạng Thanh niên phát động. Quá trình chuyển biến tư tưởng của Đồng chí từ
chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác - Lênin trải qua những giai đoạn thâm nhập
thực tiễn trong nước và nước ngoài. Khi được kết nạp vào Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên, Đồng chí đã nhanh chóng tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin, quan
điểm lập trường của giai cấp công nhân, giác ngộ lý tưởng cộng sản. Thời gian
bị giam cầm trong nhà tù Hoả Lò, Đồng chí tỏ rõ nghị lực phi thường, ý chí
quật cường, bản lĩnh của người chiến sĩ cộng sản, có niềm tin vững chắc vào
thắng lợi của cách mạng. Hình ảnh hiên ngang, bất khuất của đồng chí Hoàng Văn
Thụ trước pháp trường mãi mãi là bản anh hùng ca về khí tiết của người cộng sản
trước quân thù và tình cảm nồng thắm, nhân văn với đồng bào,
đồng chí.
- Phẩm
chất đạo đức cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản
Đồng chí Hoàng Văn Thụ luôn
nêu cao ý thức chấp hành tổ chức, kỷ luật của người đảng viên cộng sản; gương
mẫu đi đầu, sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ khó khăn nhất; có tinh thần đứng mũi
chịu sào, ý thức trách nhiệm cao với công việc. Giữ nhiều cương vị lãnh đạo của
Đảng, nhưng Đồng chí không màng danh lợi cho bản thân, sống bình dị, nêu
gương sáng về sự trung thành, lòng tận tụy phục vụ tổ quốc, phục
vụ nhân dân. Đồng chí là một mẫu mực về đạo đức cách mạng, cần, kiệm,
liêm, chính, khiêm tốn, giản dị. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Đồng
chí luôn chăm lo đoàn kết đồng chí, đồng bào, có thái độ kiên quyết đấu tranh
chống chủ nghĩa cơ hội, đầu hàng, phản bội.
- Tác
phong của người lãnh đạo cách mạng
Đồng chí Hoàng Văn Thụ là một
nhà lãnh đạo có tác phong dân chủ, gần gũi, hoà đồng với nhân dân. Đồng chí
luôn thuyết phục người khác bằng phương pháp vừa có tính nguyên tắc, khoa học,
vừa nhân ái, bao dung. Điều đó đã làm nên những giá trị quy tụ được lòng người,
làm cho nhân dân tin vào Đảng, tự nguyện tuân thủ sự lãnh đạo của
Đảng. Đồng chí đã để lại cho chúng ta những kinh nghiệm quý báu về xây
dựng tình đoàn kết, tinh thần tự phê bình và phê bình rất hữu ích cho công tác
xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, đội ngũ cán bộ trong sạch; xây dựng đoàn
kết nội bộ, gây dựng tình cảm thân ái, tôn trọng lẫn nhau.
*
* *
Kỷ niệm 110 năm Ngày
sinh đồng chí Hoàng Văn Thụ (04/11/1909 - 04/11/2019) - Lãnh đạo tiền
bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam,là dịp để ôn lại cuộc đời và sự
nghiệp hoạt động cách mạng kiên cường, bất khuất của đồng chí Hoàng Văn Thụ -
Người con ưu tú của mảnh đất Xứ Lạng đã trọn đời chiến đấu, hy sinh vì sự
nghiệp cách mạng của Đảng, vì độc lập tự do của dân tộc. Đây cũng là dịp để
tuyên truyền giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào và lòng biết ơn sâu
sắc đối với Đảng, Bác Hồ và các thế hệ tiền bối; qua đó khơi dậy ý chí quyết
tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta hoàn thành tốt các mục tiêu,
nhiệm vụ nêu trong Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng,
góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế.
BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG